Phần VI
Vực thẳm Heysel chôn vùi con tàu Anh
Heysel không còn nữa, cái sân đau thương xưa kia đã được người ta gọi bằng cái tên mới nhưng vết đen của thảm hoạ Heysel thì mãi mãi khắc sâu trong tâm khảm người hâm mộ. Hơn 400 triệu khán giả truyền hình thế giới đã trực tiếp chứng kiến trận chung kết Cúp C1 giữa Liverpool và Juventus, 2 đội bóng châu Âu hay nhất ngày ấy. Trong khung cảnh không khác một bãi chiến trường, 39 con người yêu bóng đá đã phải giã từ cõi đời.
Vào giữa thập niên 80, Đoàn quân đỏ (RedArmy) Liverpool làm cả châu Âu khiếp sợ khi vượt qua tất cả những đội bóng lớn nhất của cựu lục địa giành lấy vinh quang tại các Cúp châu Âu. Nhưng ác thay là người ta không chỉ sợ Liverpool trên sân cỏ, mà còn sợ đội quân ủng hộ luôn theo đội bóng. Gây bạo loạn khắp châu Âu những phải tới cái ngày bi thảm 29-5-1985 – “danh tiếng” của các CĐV Liverpool mới được phơi bày, trong máu và nước mắt.
Trên khán đài phía Đông Bắc của Heysel, các CĐV Anh ở khu Y và các CĐV Italia ở khu Z chỉ được ngăn cách bởi một hàng rào mỏng manh. Những “Yêng hùng” đến từ xứ sương mù chủ động tấn công các CĐV Italia bằng chai lọ, gạch đá. Hàng rào ngăn cách không chịu nổi sức ép của đám đông, hooligan Anh từ khu Y tràn qua khu Z. Những người Ý khốn khổ trốn chạy khắp nơi, kẻ chui xuống đường thoát hiểm, người trèo lên bức tường bê tông ở cuối khán đài. Sức nặng của đám đông cuồng loạn khiến bức tường sập xuống làm nhiều người chết ngay tại chỗ. Trong 39 con người xấu số đó có 31 người Italia và chỉ có 1 người Anh duy nhất.
Trận đấu vẫn diễn ra trên sân bất chấp những cảnh khủng khiếp trên khán đài và các bệnh viện ứ dần những người xấu số và những người bị thương. Các quan chức sau này cho biết họ không dám ngừng trận đấu vì sợ hậu quả còn trầm trọng hơn. Kết quả 1-0 nghiêng về Juventus, bàn thắng do Platini ghi ở phút 57 từ chấm 11m.
Một buổi chiều đau thương làm chôn vùi mọi hy vọng bá quyền của các CLB Anh. Đang băng băng trên con đường lớn, đè bẹp mọi thứ cản trở, con tàu bóng đá Anh trở thành một đống sắt câm lặng. Họ chỉ còn biết ngồi nhìn các đội châu Âu tranh đấu với nhau, và vớt vát: “Thiếu các CLB Anh, đâu còn là Cúp Châu Âu”. Họ đâu biết rằng, sau khi trở lại, họ đã bị châu Âu bỏ lại phía sau.
Trở lạI với khung cảnh Heysel hôm ấy… Những người cứu thương của Hội Chữ Thập Đỏ đã rất tích cực, nhưng mãi nửa tiếng sau xe cứu thương mới tới. Những thân thể bầm nát được khiêng ra trong tiếng cầu nguyện của Cha đạo. Cuộc bạo loạn làm cả Châu Âu chìm trong sự đau buồn và dấy lên những làn song chỉ trích nặng nề. Kênh truyền hình Đức ZDF cắt luôn buổi truyền trực tiếp chỉ 9 phút sau khi các CĐV Anh bắt đầu gây loạn. Ngày 30/5, sau cuộc họp khẩn cấp. Chính phủ Bỉ đã ra lệnh cấm tất cả các CLB Anh chơi bóng tại Bỉ - lệnh cấm áp dụng cho các CLB của Anh. Sau khi ủng hộ cho các nạn nhân 317.500 USD, bà Thatcher, thủ tướng Anh khi ấy, tuyên bố hành động của các CĐV Liverpool “mang lại sự ô nhục và tủi hổ cho nước Anh”.
Các quan chức cho biết hơn 1 ngàn cảnh sát đã được huy động cho trận đấu đó những phần lớn lang thang ngoài sân vận động, số còn lại không tập trung chú ý lên khán đài vì mải…theo dõi trận đấu. Cách sắp xếp các CĐV trên khán đài cũng bất hợp lý. Lẽ ra phải có một “vùng đệm” giữa 2 khu vực khán giả Anh và Italia nhưng không hiểu sao vé của “vùng đệm” ấy lại được bán cho khán giả… Italia. Những sự bất cẩn chết người ấy đã như “vẽ đường cho hươu chạy” – các CĐV Liverpool mặc sức tung hoành mà không vấp phải sự kháng cự nào. Dấu ấn của “Quê hương bóng đá” tại châu Âu mờ dần từ đó. Thảm hoạ Heysel khép lại những năm tháng hào hung của nước Anh tại các Cúp châu Âu, để tới khi trở lại họ chỉ biết than thở hoài cổ. Các CLB đành quay lại với giải nội địa khi bị tẩy chay hoàn toàn tại cựu lục địa. ĐTQG tránh được lệnh cấm vận, nhưng cũng không thi đấu thành công như trước nữa. Thất bại tại EURO’88 là kết quả tất yếu của việc các cầu thủ, chỉ thi đấu cho các CLB trong nước, không được cọ xát quốc tế. Gây ra bi kịch làm liên luỵ tới cả một thế hệ cầu thủ Anh 1985-1990, Liverpool đã bị nguyền rủa không chỉ ở châu Âu mà còn chính tại quê hương. Những lời chỉ trích Liverpool càng tăng khi các CĐV “áo Đỏ” lại gây ra thảm hoạ Hillsborough làm 96 ngườI chết, chỉ 4 năm sau thảm hoạ Heysel.
… Dấu ấn đau thương xưa mờ dần theo thời gian. Các CLB Anh lục tục trở lại đấu trường châu Âu sau 5 năm bị cấm. Liverpool cuối cùng cũng được “ân xá”, dù phải lãnh thêm 2 năm nữa. Sân Heysel xưa đã được xây dựng lại phục vụ cho EURO 2000, và được mang tên mới: Sân vua Baudoin. Nhưng những người chứng kiến tận mắt khung cảnh thê thảm ấy như thủ môn Grobbelar, Rush hay Dalglish không thể nào quên được: “Tôi sẽ không bao giờ trở lại nơi ấy nữa, dù nó có đổi thay như thế nào” danh thủ M.Platini tâm sự: “Bóng đá mạng lại cho tôi niềm vui, nhưng nơi ấy không bao giờ còn mạng lại cho tôi niềm vui nữa.”